معرفی کتاب : پنج گام برنامه ریزی و ارزشیابی برآمدمحور کتابخانه های عمومی
عنوان: پنج گام برنامه ریزی و ارزشیابی برآمدمحور کتابخانه های عمومی
نویسندگان: ملیسا گراس، سیندی مدیاویلا، ویرجینیا ای. والتر
مترجم: نسیم قیاسی
ناشر: نهاد کتابخانه های عمومی کشور، موسسه انتشارات کتاب نشر.
برای ارزیابی کیفیت خدمات کتابخانه های عمومی و یا ارزشیابی یک برنامه خاص که در کتابخانه های عمومی انجام می شود، روشهای مختلفی وجود دارد. اما در این کتاب یک روش خاص به نام ارزشیابی برآمد محور مورد بررسی قرار گرفته است که برای من به شخصه جالب بود و قبلا در موردش چیزی نمیدونستم. یعنی درستش اینه که بگم قبلا تمایلی به مطالعه در این حوزه نداشتم و فرصتی نشده بود در این مورد مطالعه کنم، نه اینکه این کتاب جدید باشه. چون وقتی ارزشیابی برآمد محور رو توی اینترنت جستجو کردم دیدم مطلب زیاد در موردش هست و نه تنها در کتابخانه ها بلکه در حوزه های مختلف مثل یادگیری و آموزش زیاد استفاده شده است. Outcome-Based Planing and Evaluation (OBPE) عنوان دقیق الگوی برنامه ریزی و ارزشیابی برآمد محور به انگلیسی هست. نویسندگان این پروژه و برنامه رو از یک سری کارگاه در سال 2013 در ایالت کالیفرنیا شروع کردند و در واقع از همون موقع کلید خورده و چون موفق عمل کرده در سالهای بعد هم در مکانها و کتابخانه های دیگه تکرارش کردند. کتاب در 6 فصل تدوین شده است در ابتدا نویسندگان در مورد اینکه چرا این روش برای ارزشیابی مفید هست توضیح میدن و به مرور و با مثال و به شکل روشن همه چیز رو کامل توضیح میدن. من دریافتهای خودم رو به شکل مختصر و ساده از کتاب اینجا میگم. برآمد یعنی اون غایت و هدفی که از اجرای برنامهات برای خودت در نظر گرفتی یه جور هدف یا چشمانداز به نظرم هست. خب حالا این برآمد رو چطور باید بهش برسی؟ شما با بررسی و پایش جامعهای که کتابخانه بهش خدمات میده، نیازها و کمبودهایی که اون جامعه دارند رو پیدا میکنی و براش راهحل میدی اون راهحل میشه برنامهای که قراره کتابخانه در پاسخگویی به اون نیاز انجام بده. حالا شما پیشبینی میکنی که اگر برنامهات رو بتونی انجام بدی و به اتمام برسونی، یه هدف یا یک سری هدف ممکنه محقق بشه و نیازی که جامعه هدفت داشتند تا حدودی و با توجه به برنامه شما محقق بشه اون هدف یا اهداف همون برآمدها هستند که باید به شکل یک جمله خبری و کاملا واضح بیان بشن که بعدا بتونی ارزیابیشون کنی. پس برآمد ممکنه یک هدف یا یک سلسله هدف باشه که بستگی به نیاز و برنامه شما و محقق شدن اهداف و موفقیت اون برنامه داره. البته لازم به ذکر هست که تمام اینهایی که گفتم به همین سادگی گفتن نیست و از اون ایده اصلی تا عملیاتی کردنش سخت هست البته غیرممکن هم نیست اما من با توجه به شناختی که از سازوکار کتابخانه های عمومی کشور دارم و به تمام مشکلات واقف هستم میدونم پیادهسازی یک برنامه به همین سادگی هم نیست و روند اداری نچندان راحت و حتی مانع تراشی های فراوان از طرف خود همکاران مجموعه ممکنه باعث دلسردی بشه اما این به معنی غیرممکن بودن و انجام نشدن نیست اما صبر و پشتکار زیادی میخواد که مثل نویسندگان این کتاب بتونی کارتو انجام بدی. این روش ارزشیابی خوبیش این هست چون می تونی باز خورد شرکت کنندگان در برنامه رو ببینی و خودت میتونی با جامعه مصاحبه کنی همه چیز خیلی ملموس و شفاف هست و راحت میتونی تشخیص بدی انجام چه برنامه ای مفید هست و چه برنامه ای ارزش اجرا و انجام رو نداره. نویسندگان در این 6 فصل کاملا روشن و گام به گام مراحل کار را توضیح دادند و به نظرم یک منبع خوب هست اگه کسی بخواد استفاده کنه و البته خودم هم یک چیزهایی به ذهنم رسیده که میتونم خیلی قشنگ با استفاده از این روش انجامش بدم. به همه کتابداران خلاق و پر انرژی همکارم که توی این حوزه ها علاقمند به فعالیت هستند، خوندن این کتاب رو توصیه میکنم
شنبه 6دی 1399 ساعت 12:7